Puzzle Nedir? Puzzle Tarihi.

PUZZLE NEDİR ? PUZZLE TARİHÇESİ İlk yapbozun 1760 yılında,Londra'da,John Spilsbury tarafından yapıldığı kabul edilir. John S...

PUZZLE NEDİR ? PUZZLE TARİHÇESİ

İlk yapbozun 1760 yılında,Londra'da,John Spilsbury tarafından yapıldığı kabul edilir. John Spilsbury,Londra'lı bir harita yapımcısıdır ve bu ilk puzzle'da haritasını sert bir tahta üzerine yerleştirip,ülkelerin sınırlarını mobilyacılıkta kakma işinde kullanılan testere ile kesmiştir. 

Bu harita puzzle, İngiliz çocukların coğrafya derslerinde de kullanılmıştır.Fikir aslında güzeldi ve İngiltere'de 1820 yılına kadar bir eğitim aracı olarak kullanıldı.

jigsaw puzzle

1880 yılında pedallı testerenin icat edilmesiyle puzzle yapımı kolaylaştı ve adı İngiltere'de "jigsaw puzzle" olarak anılmaya başlandı.İşte puzzle'a jigsaw puzzle denmesinin sebebi,testere ile kesilmesiydi.
1900 yılına doğru,kontraplakların kullanılmaya başlanmasıyla resimler ön tarafa yapıştırılırken,plakanın arka tarafında kesilecek yerler kalemle işaretlendi,kesim işleri daha da hızlanmış oldu.

Karton puzzle'lar ise 1900'lı yıllarda puzzleseverlerle buluştu.Daha çok çocuklar için yapılan puzzle'ların sert metal bıçaklarla kartonu istenilen şekillerde  parçalara ayıracak şekilde bastırılarak kesilmesiyle başlandı.

Bu yıllarda hem karton hem de ahşap puzzle bulmak mümkündü fakat ahşap puzzle'lar daha çok kullanılıyordu.

Bunun sebebi,müşterilerin ucuz puzzle tercih etmeyeceği düşüncesiydi ve üreticiler ahşap puzzle'dan daha fazla kar ediyorlardı.

 1908 yılında 500 parça ahşap yapboz 5 dolardı, şu an için ucuz gelebilir ama o dönemde ortalama aylık geliri 50 dolar olan bir işçi için oldukça pahalıydı.Fakat zengin müşteriler haftasonu partilerinde kullanmak üzere bu puzzle'lar'dan alıyorlardı.

O dönemde yapılan çocuk puzzle'larında,bittiğinde ortaya ne çıkacağını gösteren resim bulunurken,yetişkin için üretilen puzzle'larda ne çıkacağını gösteren herhangi bir resim bulunmuyordu.
Puzzle'ı satın alan kişi yaparken ortaya nasıl bir görsel çıkacağını puzzle bitene kadar bilmiyordu.

Ahşap puzzle

1920-30 yılları arasında,İngiltere'de Chad Valley ve Victory,Amerika'da Einson-Freeman ve Viking ve diğer başka firmaların puzzle üretimine başlaması ile puzzle altın yıllarını yaşamaya başladı.

Yeni pazarlama stratejileriyle,doğa resimleri ve teknolojik gelişmeler puzzle'lara konu oluyordu ve puzzle daha çok ilgi çekmeye başladı.Bir başka strateji de puzzle'ları daha da karmaşık ve zor yapmaktı.

Ve böylece puzzle'lar,çocuklar kadar büyüklerin de ilgisini çekmeyi başardı.Ayrıca o dönemlerde puzzle'ların,diş macunu gibi ürünlerle birlikte promosyon olarak verilmesi yaygınlaşmasını kolaylaştırdı.

1930'lu yıllara gelindiğinde,pazarlama teknikleri gelişiyordu ve dünyadaki ekonomik bunalım işsiz sayısını arttırıyordu.Puzzle stres atmak için birebirdi,puzzle fiyatları herkesin alabileceği 25 cent seviyesine kadar düşmüştü.İşte bu dönemde haftalık puzzle'lar üretilmeye başlandı.

Dışarda para harcanacak bir aktitivite yerine puzzle alınıyor,bir başka aile üyesi,aynı puzzle'ı bir kere daha yapabiliyordu.Tek kullanımlık olmayışı,bozulup tekrar birleştirilmesi puzzle'ın yaygınlaşmasına vesile oluyordu.İlk olarak 12.000 adetle başlayan puzzle üretimi,haftalık 200.000 adetle devam etti.

Bu dönem,Par puzzle şirketi kuruldu.İşsiz olan Frank Ware ve John Henriques,ilk puzzle'larını mutfakta kestiler.Diğer puzzle şirketleri fiyatlarını düşürürken,onlar daha kaliteli,kişiye özel puzzle yapmaya başladılar.Puzzle'larını,sinema sanatçıları ve zengin kişiler için yapıyorlardı.Puzzle üzerine,kişilerin isimleri,doğum tarihleri gibi istenen özellikleri ekleyebiliyorlardı.

 İkinci dünya savaşı sonrası,ahşap puzzle satışları düşüşe geçti,çünkü maliyet fiyatları artmıştı.Karton puzzle'lardaki teknolojik gelişmeler,onları daha cazip hale getiriyordu.

Bu dönemde ünlü Amerikan firması Springbok ünlü ressamların resimlerini puzzle yapmaya başladı ve "Convergence" adlı dünyanın en zor puzzle'ını yaptıklarını iddia ediyorlardı.

 Yavaş yavaş ahşap yapboz üreticileri kapanmaya başladı.Parker Brothers,1958 yılında Pastime'ı kapatırken,1970'lere doğru İngiliz Victory puzzle markası da piyasalarda görünmez oldu.

Gerçek puzzle sevenler bu durumdan hoşnut değilken,Steve Richordson ve Dave Tibbets tahta puzzle üreten firmalarını kurdular ve üç boyutlu puzzle üretmeye başladılar.Üç boyutlu puzzle birçok hile içeriyordu.Sadece bir yoldan gittiğinizde puzzle'ı bitirebiliyordunuz.

 Şimdilerdeyse,teknolojik gelişmelerle bilgisayarın kesim işlerinde kullanılması,tahta ve karton puzzle'lara istenilen şeklin verilmesini sağlamaktadır.Küre puzzlelar,iki taraflı puzzle'lar ve yapıldığında ne çıkacağını bilmediğiniz puzzle'ları piyasada bulabilirsiniz.

250 yıl süresinde gelişen puzzlelar hala en sevilen hobiler arasında ve stres atmanın en güzel yollarından biridir.


www.puzzleteacher.com                                                    @ Puzzle Master